В тылу ковали Победу

 
 
Годы жизни: 25.09.1900-1984
Воинское звание: красноармеец

Аҕам Алексей Яковлевич Захаров балаҕан ыйын 25 күнүгэр 1900 сыллаахха Абаҕа нэһилиэгэр Амма оройуонугар төрөөбүтэ. Бэйэтэ суруйарынан дьадаҥы дьиэ кэргэҥҥэ төрөөбүт. Ийэтэ Захарова Акулина Ефремовна 1919 сыллаахха, аҕата Захаров Яков Афанасьевич 1912 сыллаахха өлбүттэр. 1947 сыллаахха бииргэ төрөөбүт 11 оҕоттон, иккиэ эрэ буолан хаалбыттар: эдьиийэ Дьэбдьиэй (Гоголева) уонна кини.  

Аҕам эдэр сылдьан араас быстах үлэлэргэ үлэлээбит. Ол курдук, Уус-Майа Аллаах Үнтэн Аммаҕа дылы таһаҕас таһыытыгар сылдьыбытым диэн кэпсиирэ.

1932 сыллаахха Абаҕа нэһилиэгин төрүт олохтоох дьахтарын Заборовская Фекла Иннокентьевнаны кытары ыал буолбуттар. Ийэбит Фекла бэйэтин кытары икки оҕолоох: Гаврил уонна Екатерина Дьячковская. Аҕабынаан олороннор өссө 3 оҕолоноллор: мин, Алексей уонна Иннокентий (1 сааһыгар сэбиргэхтэтэн өлөр).

1928 сыллаахха олохтоох Сэбиэттэргэ быыбар ыытыллыбыт. Онно Абаҕа нэһилиэгин Сэбиэтин исполкомун председателинэн биир санаанан Алексей Захаровы талбыттар. Абаҕа коммунистара кинини күүскэ өйөөбүттэр. Абаҕа нэһилиэгин ытык кырдьаҕаһа, Аҕа дойду сэриитин кыттыылааҕа, кыраайы үөрэтээччитэ, историк-учуутал Константин Егорович Захаров аҕабын аһары үлэһит, хоодуот, сытыы-хотуу, ылыннарыылаах тыллаах-өстөөх уол этэ диэн бэлиэтиир. Оччолорго 28 саастаах эдэр киһи буоллаҕа. Бу дуоһунаска аҕам 5 сыл устата бэриниилээхтик үлэлээбитэ. Ол кэлин бастакы пятилетка сыллара диэн ахтыллар эбит. «Алгыстаах Амма Абаҕата» диэн кинигэҕэ Абаҕа дьонун суруйууларыттан Сэбиэт үлэтигэр ол саҕана үөрэхтээһин, доруобуйа харыстабыла, культурнай олох, бастакы колхозтары тэрийии, нэһилиэнньэ социальнай олоҕун тупсарыы-барыта киирэрэ көстөр. Ол дьаһаллар үчүгэйдик барбыттарын туһунан этиллэр.

1933-1935 сылларга Алексей Яковлевиһы аны партийнай үлэҕэ «Кыһыл Сэрииһит» колхоз партийнай тэрилтэтин секретарынан көһөрөллөр. Бу үлэлиир сылларыгар «Кыһыл Сэрииһит» колхоз Амма оройуонугар сир оҥоһуутуттан уонна сүөһү иитиититтэн саамай үрдүк бородууксуйаны оҥорору ситиспит. Инньэ гынан колхозтаахтар аан бастаан элбэх дохуоту үллэстибиттэр.

Онтон 1935-37с.с. «Трактор» колхоз председателинэн, 1937с. «Кыһыл сэрииһит» партийнай тэрилтэ секретарынан, 1938-1940с.с Амматааҕы райконтора «Заготскот» сэбиэдиссэйинэн, 1940-1943с.с. ВКП (б) РН инструкторынан үлэлээбит. 1943 сыллаахха Аҕа дойдуну көмүскүү Кыһыл армия кэккэтигэр ыҥырыллыбыт. Монголия Народнай Өрөспүүбүлүкэтигэр Ордуркан куоратыгар, 26270 нүөмэрдээх байыаннай чааһыгар сулууспалаабыт. Ол сылдьан 1944 сыллаахха доруобуйатынан сыыллан төрөөбүт дойдутугар эргиллэн кэлбитэ.   

Кыһыл армия кэккэтиттэн кэлээт 1944-1945с.с. Амматааҕы Райсберкассаҕа инспекторынан, 1945-1948с.с. Амматааҕы райконтора «Заготскот» сэбиэдиссэйинэн, 1948-1955с.с. Амма оройуонун Райфинотделыгар налоговай агенынан. Манна үлэлиир кэмигэр 1949 сыллаахха «Младший советник финансовой службы III ранга» диэн анал чыыны туттараллар. 1954с. Партия Райкомун аппараатыгар үлэлээбит, кэлин 1957-1960 сыллардаахха Амма лесхоһугар лесообъездчигынан үлэлээбит. Кини тѳрѳѳбүт Абаҕатын нэһилиэгэр уһуннук сэбиэт председателинэн үлэлээбит салайааччы быһыытынан биллэр. Үлэлиир сылларыгар Саха АССР Верховнай Сэбиэтин Президиумун «ССКП кэккэтигэр 50 сыл» диэн анал бэлиэтинэн, Саха АССР Верховнай Сэбиэтин Президиумун почетнай грамоталарынан, Саха АССР ВЛКСМ обкомуттан махтал суруктарынан наҕараадаламмыт. Олунньу ый 22 күнүгэр 1953 сыллаахха 6-нүөмэрдээх Дэриэбинэтээҕи быыбардыыр уокуруктан Саха АССР Амма оройуонун Абаҕа нэһилиэгинээҕи үлэһиттэрин депутаттарын Советыгар депутатынан, онтон олунньу ый 27 күнүгэр 1955 сыллаахха 7-нүөмэрдээх Дэриэбинэтээҕи быыбардыыр уокуруктан Саха АССР Амма оройуонун Абаҕа нэһилиэгинээҕи үлэһиттэрин депутаттарын Советыгар депутатынан быыбарданар. Коммунист партиятын идеятыгар бэриниилээх коммунист этэ.

Ийэбит Захарова Фёкла Иннокентьевна (1904-1968) дьиэ хаһаайката этэ. Хаан тохтуулаах Гражданскай сэриигэ кини убайдара Заборовскайдар саа-саадах тутан, Сэбиэскэй былааһы туруулаһан көмүскээбиттэр. Эдэр өттүлэрэ саҥа олох туһугар сырдык тыыннарын толук уурбуттар. Ол иһин үрүҥ баандалар Заборовскай аймахха өһүрэн, сойуолаһар буолбуттар. Ийэбит кинилэр илиилэригэр түбэһэн, атаҕастабылы, сору-муҥу көрбүтэ, бэрт кыраттан тыыннаах хаалбыта. Билиэн түбэһэн сылдьыытыттан дууһатыгар, өйүгэр санаатыгар охсууну ылан, эрдэ ыарыһах буолбута. Түптээх, сынньалаҥ олоҕу аҕабынаан Алексей Яковлевиһы кытта бииргэ олорон билбитэ. Доруобуйатын туругунан ханна да үлэлээбэккэ, дьиэ-уот, хаһаайыстыба көрүүтүнэн муҥурдаммыта. Ол гынан баран ССКП чилиэнэ буолан нэһилиэк общественнай олоҕор кыттар этэ.

Төрөппүт уола Гаврил Алексеевич Захаров суруйбут ахтыытыттан,

үлэ ветерана, Абаҕа сэлиэнньэтэ, Амма улууһа, 2009с.

 

Годы службы: 1943-1944
Место рождения: с. Абага, Амгинский район, Якутская АССР
Место призыва: Амгинский РВК
Место службы: п/п 26270 ст. Чиндати, г. Ордуркан, МНР
ПОДЕЛИТЬСЯ СТРАНИЦЕЙ