В тылу ковали Победу

 
 
Годы жизни: 1897-1981

Неустроева Варвара Семеновна, уроженка Баягинского наслега Таттинского района, труженица колхоза "Кыһыл Кутаама", с мужем Дедюкиным Ефремом Герасимовичем родили и воспитали 7 детей, из которых троих старших сыновей провожали на войну: Василий (1918 г.р.), Михаил (1924 г.р.), Семен (1927 г.р.).

Дедюкин Василий Ефремович, 1918 сыллаахха кулун тутар 18 күнүгэр Таатта улууһун 1-с Игидэй нэһилиэгин Томторугар төрөөбүтэ. Баайаҕа сэттэ кылаастаах оскуолатын үөрэнэн бүтэрэр,  оччотооҕуга 1938-1939 сылларга улахан дьону ааҕарга, суруйарга үөрэтэр «Ааҕар балаҕаҥҥа» учууталлыыр, 1939 сыл күһүн Дьокуускай куорукка киирэн үс ыйдаах продавецтар куурустарыгар үөрэнэр, идэ ылан Ытык Күөлгэ маҕаһыын сэбиэдиссэйинэн ананан үлэлиир. 1941 сыллаахха Чурапчы оройуонун военкоматынан  бэбиэскэлэнэн Кыһыл аармыйаҕа ыҥырыллар. Москва куораты көмүскээһиҥҥэ кыттар. Рядовой Дедюкин Василий Ефремович 1942 сыллаахха бэс ыйын 10 күнүгэр  Вологодскай уобалас Вологда куоратын байыаннай госпиталыгар ыараханнык бааһыран киирэр уонна бэс ыйын 11 күнүгэр 1942 сыллаахха сырдык тыына быстыбыт. Көмүс уҥуоҕа Вологда куорат Введенскай кылабыыһатыгар атын 3843 Кыһыл Аармыйа саллааттарын уонна офицердарын  кытта тэҥинэн харыллан сытарын билэн  2019 сыл сэтинньи ый 25 күнүгэр сиэн быраата Дедюкин Михаил Семенович, кэргэнэ Люция Ильиничналыын, сиэнэ  Дмитриев Айхаанныын  аймахтар алгыстарынан баран көрөн, билсэн, төрөөбүт  Нала алааһын ийэ буорун уонна мэҥэ бэлиэни ууран кэлбиттэрэ.

Дедюкин Михаил Наумович (иитиллибитинэн) 1924 сыллаахха 1-с Игидэй нэһилиэгин Томторугар төрөөбүтэ. Баайаҕа сэттэ кылаастаах оскуолатын үөрэнэн бүтэрэр, Ытык Күөлгэ 1941 сыллаахха күһүн 8-с кылааска үөрэнээри убайыгар Баһылай Дьэкириэмэбискэ киирэр, ол эрэн убайа Кыһыл Аармыйаҕа ыҥырыллан барар, онон Михаил дойдутугар Баайаҕаҕа төннөн тахсан «Кыһыл Кутаама» холкуоска суоччутунан үлэлии сылдьан 1942 сыл атырдьах ыйыгар Чурапчы оройуонун военкоматынан  бэбиэскэлэнэн Кыһыл аармыйаҕа ыҥырыллар. Читинскэй уобаласка Чита куоракка тиийэн пограничнай сулууспаҕа түбэһэн, Илиҥҥи кыраныыссаны харыстааһыҥҥа харабылга турар. 1945 сылаахха Японияны кытта сэриигэ Хайлар хайаларыгар кыргыһыы кэмигэр охтубута. Билиҥҥитэ Кытай сиригэр Хайлар куоракка ол уоттаах сэриигэ геройдуу охтубуттарга момумент бэлиэ туруорбуттар.

Дедюкин Семен Ефремович ыам ыйын 10 күнүгэр 1927 сыллаахха 1-с Игидэй нэһилиэгин Томторугар төрөөбүтэ. Баайаҕа сэттэ кылаастаах оскуолатын үөрэнэн бүтэрэр, 18 сааһын туолуохтаах эдэркээн уол 1945 сыл муус устарга Чурапчы оройуонун военкоматынан  бэбиэскэлэнэн Кыһыл аармыйаҕа ыҥырыллар. Читинскэй уобаласка Чита куоракка тиийэн байыаннай ыскылааты харабыллыыр дьаһалга киирэр сулууспалыыр.  1946 сылаахха сыыстаран ыалдьан, доруобуйатыгар охсуу ылан, иккис группалаах инбэлиит буолан сайын дойдутугар эргиллэр. Кэлэн Баайаҕаҕа бастакынан суоппар, сибээс, олохтоох радиоузел үлэтин саҕааччынан буолар, Слепцова Мария Петровнаны кэргэн ылан 12 оҕону төрөппүттэрэ. Ыарахан ыарыыттан ыам ыйын 5-с күнүгэр 1984 сыллаахха олохтон туораабыта.

Место рождения: I Игидейский наслег Таттинского улуса (ныне с. Томтор Таттинского улуса)
ПОДЕЛИТЬСЯ СТРАНИЦЕЙ